Reumatyzm to choroba autoimmunologiczna, która atakuje stawy i prowadzi do ich przewlekłego stanu zapalnego. Postępuje powoli, dlatego pierwsze objawy choroby są często bagatelizowane. Jakie są przyczyny reumatyzmu i jak go rozpoznać oraz leczyć?

Reumatyzm – co to?

Reumatyzm to szerokie pojęcie dla schorzeń reumatoidalnych. Dotyczy ono nie tylko stawów, ale również kości i mięśni. Układ odpornościowy atakuje błonę maziową otaczająca stawy. Tworzy się stan zapalny, który pogrubia maziówkę, a to z kolei prowadzi do zniszczenia chrząstki i kości w stawie. Dodatkowo rozciągają się ścięgna i więzadła podtrzymujące staw. Choroba w zaawansowanej formie wywołuje ból, a nieleczona może prowadzić do niepełnosprawności oraz wystąpienia chorób współistniejących.

Wyróżnia się dwie formy reumatyzmu:

• Niestawową – dotyczy tkanek miękkich i mięśni, powodując miejscowy ból.
• Stawową – atakuje stawy, wywołując między innymi dnę moczanową, RZS, toczeń lub zapalenie stawów kręgosłupa.

Reumatyzm - przyczyny

W przypadku reumatyzmu duże znaczenie ma czynnik genetyczny. Choć nie jest to choroba dziedziczna, geny mogą spowodować, że organizm będzie bardziej podatny na wirusy i bakterie, które wywołują chorobę. Znaczenie ma również wiek – najczęściej choroba pojawia się w wieku średnim. Nie bez znaczenia jest także płeć, z reumatyzmem zmagają się znacznie częściej kobiety. Na rozwój reumatyzmu ma również wpływ styl życia. Ryzyko rozwoju choroby wzrasta u osób otyłych oraz palących papierosy.

Reumatyzm - objawy

Zwykle choroba obejmuje na początku małe stawy – np. palce u stóp. Następnie rozwija się w obrębie większych stawów - w nadgarstkach, kolanach, ramionach czy biodrach, zwykle równoległe po obu stronach ciała. Wokół stawów pojawia się obrzęk, a skóra jest wyraźnie cieplejsza od reszty ciała, co świadczy o stanie zapalnym. Może pojawiać się również sztywność stawów, zwykle po długim bezruchu lub po nocy. Tym objawom może towarzyszyć także gorączka oraz zmęczenie. Choroba miewa okresy zaostrzenia, kiedy objawy i dolegliwości bólowe się nasilają i remisji, gdy obrzęk i ból zanikają. Choroba w zaawansowanej formie prowadzi do deformacji i przemieszczania się stawów. Mogą pojawiać się stany zapalne oczu, utrata masy ciała, apetytu oraz twarde guzy podskórne na ramionach. Reumatyzm wpływa na działanie innych narządów, często atakując nerki, ślinianki, płuca czy serce.

Reumatyzm - leczenie

W zależności od stopnia nasilenia objawów oraz zaawansowania choroby, stosuje się steroidowe lub niesteroidowe leki przeciwzapalne. Dużą rolę obok farmakologii odgrywa fizjoterapia. Zaleca się również jazdę na rowerze oraz lekką aktywność fizyczną pozwalającą zachować ruchomość stawów na dłużej. W niektórych przypadkach przeprowadza się zabieg chirurgiczny, zwiększający zdolność ruchową stawów, a tym samym zmniejszający ból i ułatwiający codzienne funkcjonowanie.

Reumatyzm wykryty we wczesnej fazie jest chorobą, którą da się ujarzmić i zahamować. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań oraz reagowanie w przypadku wystąpienia niepokojących objawów.